استعدادی در عصر بیداد

یک سالِ دیگر گذشت و من هنوز نمی‌دانم یک سال از لحظه‌ی دیدار تو دورتر شده‌ام و یا یک سال به لحظه‌ی دیدار تو نزدیک‌تر؟ می‌بینی هستی، چگونه زمان را به سخره می‌گیرد؟ و برای تویی که هستی را به سخره گرفتی و رفتی، چه حکایت آشنایی‌ست. 
کلماتِ نادان و ناتوان‌تر از آنند که از دقتِ تو، از آن چه که دقت داده است، دقیقه‌ای بنویسند. مثلا امروز در خیابان، یک نفر راننده، می‌خواست آشغالش را از شیشه‌ی شاگرد، در سطل آشغال بیندازد و چون پرتاب، ناموفق بود، سرش را تکان داد که یعنی دارد افسوس می‌خورد و رفت، بی‌آن که اشتباهش را جبران کند. می‌بینی برای چون اویی، افسوس به کار می‌برند و برای دنیایی که چون تویی را ندارد، نیز.
و یا مثلا آخوندی که چشمانش را به روی ظلم بسته‌است، چگونه با تویی که ظلم، چشمانت را بسته است، برابر هست؟ که برای هر دوی شما، فعلِ چشم گذاشتن، به کار می‌برند. چه قدر راست می‌گفتی که جنایتکارترین ایشان، در نهایت، خلع لباس می‌شود و لباسِ من و تو را می‌پوشد. و این یعنی ما در بدایت، لباس جانی‌ها را پوشیده‌ایم.
کاش بعد از این زندگی، بعد از مرگ، دنیایی باشد که قَدرت را بداند. استعدادت را تاب آورد. تمام شود هرزگی تنهایی با تن‌‌های شریف.
سیزده سالگی‌ات مبارکِ آدم‌های آن دنیا #دایی_بهروز
 

رنج عریان

تنت را بفروش برای نانِ شب. روزه‌داری خریده است تو را برای یک امشب. بالشت را گاز بگیر که او تمام روز، دندان روی جگر گذاشته است. آری، تمام روز، روزه بوده است که حال تو را بفهمد.
می‌گویند خوابِ مومن، عبادت هست. چه بشارتی! تو را به تخت‌خواب، به عبادتگاه، می‌برند. فالخلع نعلیک انک بالواد المقدس طوی. آیه‌ی دوازده سوره‌ی طه. کفش‌هایت را در بیاور. تو به سرزمین مقدسی وارد شده‌ای.
آی مریم مقدس، تو را چه قدر زمین زده‌اند که این سرزمین مقدس شده است؟ ای مسیحِ مصلوبِ بر تخت، افتاده، این نقاشی ِ شام آخر توست که حراج گذاشته‌اند.
می‌بینی دانشجوی اخراجی ستاره‌دار؟ فریبت داده‌اند تو در هفت آسمانِ پروردگار هم، یک ستاره نداری. از یک مُشت آرمان برایت یک مُشتِ تیپاخورده مانده است. تحصیل که همیشه خواندن چند تا ورق پاره نیست، گاه تحصیل مال می‌شود، زندگی خرج دارد، مخرج دارد، پاره شدن دارد. در تو فرو می‌کنند و تو نیز، باید خودت را فرو کنی در زمین، در این جملات پر از مین، پایت، هوا می‌رود. گاز بگیر بالشت را، استخوان‌هایت را. بزرگ می‌شوی، یادت می‌رود. هر بزرگ شدنی را یادت می‌رود. دروغ می‌گویند در نفیرِ تو مرد و زن نالیده‌اند، هیچ کس از جدایی‌ها، از جدایی مرد و زن، شکایت نمی‌کند.
در خطبه‌های نماز جمعه، گفته باشند چرا مردها، لباسِ زیر زنانه می‌فروشند؟ مگر در قرآن نگفته است "هن لباس لکم"؟ این زنان هستند که لباس زیر مردانه‌اند. 
پس چگونه مرد، لباس زیرِ زنانه، یعنی همان لباس زیرِ لباس زیرِ مردانه، تو گویی تنش را در یک مغازه بفروشد؟ اصلا جنسِ تن‌فروشی مرد، فرق می‌کند، مکان آن، کارخانه‌هاست نه تاریک‌خانه‌ها. هر چه قدر هم که روشنفکر باشی، محل کار زن و مرد جداست. زنان را با بوق، از برای سوراخ‌های پا، در تاریکی، کفش، در می‌آورند و مردان را از خروس خوان تا بوقِ سگ، از برای سوراخ‌های کفش، در همان تاریکی، از پا در می‌آوردند. همان طور که گفتم محل کار زن و مرد جداست، چون در فرهنگِ ما، زن و مرد جدا، از هم هستند، پشت هم، نه کنار هم. 
آن گرگی که پیرهن یوسف، از پشت، دریده بود، یک زن بود. پس زنان باید پشت مردان باشند تا مردان، موفق، پاک، پسر پیغمبر، خود پیغمبر شوند. عاقبتِ زلیخا، آسیه، مریم، چه کس می‌داند؟ این میلاد و هجرتِ مردان هست که تاریخ‌ساز می‌شود.
چرا فکر می‌کنی تنها، صدای تَنِ تو، به خدا نمی‌رسد؟ مگر خبر نکاحِ آن همه پر کاه را نشنیده‌ای؟ فرموده‌اند نیازی نیست دختر بچه‌ها این همه، زود، روزه بگیرند، در عوضش در آغوش بگیرند، بچه بیاورند. چه بهتر اگر دختر بچه، پسر بچه بیاورد.
بفرمایید پارک بانوان، هواخوری داخل زندان. ملاقات به وقت بیداری ممنوع، تنها به وقت خواب. نباید میان دو جنس، حرفی از جنسِ فکر تبادل شود، قیام می‌شود، شورش می‌شود. باید تمام فکرها جنسی باشند، قیام‌ها، تنها میان دو پا، رخ بدهد، نه روی پا، نه میانِ دو ماه پیشانی، دو ماه رخ، دو ستاره‌دار. باید بچه‌ای در کار باشد. تا سرباز گمنام امام زمان شود و یا مثلا یک امام جمعه شود، یک امام تعطیل که یک روز، یک سوره به نامش، یک شهر، یک کشور، خوابیده به کامش، باشد.
 

شفاخانه

آی آدم‌های مرده‌خور، شما را چه به توی سر قاتل؟ شاد باشید با روی سر مقتول‌. می‌بینی رعیت، برای کشتن رعیت، جشن گرفته است؟ آخر او لباس ارباب، به تن داشته است. 
یک طلبه در ماه رمضان چاقو می‌خورد و روشنفکر را چنین روزه‌خواری، شیرین، می‌آید. شاید کشته‌اند تمام روشنفکرانی را که به کشتنِ انسان‌ها، اعتراض داشته‌اند. خبر کوتاه هست فداییان اسلام یک نفر دیگر را ترور کرده‌اند، چه فرقی دارد احمد کسروی باشد یا محمد اصلانی یا محمد صادق دارایی؟ راستی چگونه هست که نان بربری ما را یاد صبحانه می‌اندازد اما غمِ نان ما را یاد برابری نمی‌اندازد؟ ای کاش می‌دانستیم جان تمام انسان‌ها با یکدیگر برابر هست، چه نان از عمل خویش خورده باشند و چه از کیش خویش.
در نگاه شعبان‌های بی‌مخ، ابوالفضل علمدار یک سلطان را به سلامت می‌دارد و السلطان ابوالحسن یک علم، علم‌الهدی را، وقتی نمی‌ماند برای دو طلبه‌ای که در رمضان فحش می‌خورند و چاقو. و جماعتی که نشسته‌اند به امید ظهورِ نوادگان رضا خان و رضا جان. روس می‌بَرَد، چین می‌بَرَد، و ایرانِ عریان شاد، که یک لباسِ غیرایرانی، جان سالم به در نبرده است. آری گرگ‌ها، پیراهن یوسف برای شفای گوسفندان می‌برند.
 

آمدیم، نبودید

اگر مردی به زنی بگوید موهایت را فراموش کن، آن مرد، مستحق سیلی خوردن هست اما اگر زنی به مردی بگوید لهجه‌ات را فراموش کن، آن زن، مستحق لایک خوردن می‌شود. تمسخر که تمسخر هست، اما مشکل، احترام ماست که رام نیست، خشن و ضد زن هست. در نگاه ما، هنوز امتیازِ مرد، زدن و امتیازِ زن، زن، بودن هست. یکی باید نانِ بازوانِ خویش را بخورد و یکی نانِ میانِ دو رانِ خویش را. یکی باید دست بدهد و یکی پا. آهای آدم‌های بی دست و پا، لطفا آخر صف. توی کف، توی خماری، مثل سحر آبی. بفرمایید دست و پا بشکنید، برای باسوادهای کلاهبردار، برای پولدارهای بی‌سواد، برای چشمان آبی اون ور آبی، برای اعتراض به بی‌آبی. با تفنگ ساچمه‌ای، با اسید، با اسپری فلفل. تا نظر مراجع، سلطان ایران و ظل‌السلطان‌های خراسان و اصفهان، جلب شود، خود شما را جلب می‌کنیم. 
هنوز مردها دست برتر دارند و زنان حق تقدم، تا پشت در، تا در پشتی، تا پشت درب ورزشگاه، تا پشت مرد موفق، تا پشت موتور مرد ناموفق. تا هفت پشتشان، نباید پا، به روی رکاب دوچرخه بگذارد، این دست هست که باید روی رکاب چرخ خیاطی برود. پشتِ هم، که نه، باید پشت، به پشتِ هم باشید.
تاخیر جایز نیست، اسپری را بیاورید، هنوز زیپ ورزشگاه باز نشده، عده‌ای تحریک شده‌اند. آهو را بیاورید، سلطان جنگل، ناصرالدین شاه، به شکار آمده‌اند، دستانِ ضامن آهو را به پنجره فولاد بسته‌ایم. به قوای روس، بفرمایید، این بار به جای مسجد گوهرشاد، روح زنان را شاد کنند. جام جهانی برسد به امارات متحده‌ی عربی، ما امارت اسلامی هستیم.
اصلا همیشه برای دفاع از ناموس، خود ناموس را نمی‌کشند، سر، نمی‌برند. می‌گویند آن کارها مال روستاهاست،  مال مردمی که شعر نخوانده‌اند، موسیقی را نفهمیده‌اند، تخته‌سیاه ندیده‌اند، پایتخت را ندیده‌اند. گاه می‌توان صورتی را با سیلی، سرخ، نگاه داشت، کارگران اسکل را نمی‌گویند، بازیگران اسکار را می‌گویند. چه شهرنشینانِ متمدنی، با دست خالی از مِلک خویش، از "زنِ من" دفاع می‌کنند. اصلا مگر نشنیده‌اید توی همین تهران، چگونه بازیگران از حقوق خویش، روی پاهای دستیار کارگردان، دفاع می‌کنند؟
آری باید شعر خواند، شاعری مرده در غربت را، به قصد کشتن در تربتِ وطن، فرا خواند. فرق هست میان آن که رنگش عوض شود با آن که فکرش. ما این‌ها را نمی‌فهمیم.
چه کسی معمای حل‌شده را، بعد از چهل و سه سال، در تونل زمان، حل کرده است؟ من و تو، ما ما، می‌کنیم. درست وسط مبارزه با دیکتاتور، با دیکتاتور قبل، خاطره‌بازی می‌کنیم. هر آرمانی را به نام هیجان، بی‌جان می‌‌کنیم. با آن که آزادی را در احمدآباد، خاک کرده است، خاک‌بازی می‌کنیم. برای نژادِ پارس، عو عو می‌کنیم، برای هشتم مارس، آن عضو چپمان را اهدا می‌کنیم. برای هلال شیعی، هر چه ماه پیشانی‌‌ست، شق القمر می‌کنیم. کتابِ سال بلوا، به رنگ پرچم اوکراین هست، این همه زرد و آبکی، تمامِ سال، تحلیل می‌کنیم.
در مملکت صاحب‌الزمان، زمان را بی‌ارزش می‌بینی. عده‌ای وقتِ چندین نسل‌ را گرفته‌اند تا در ساعت‌های شنی، بشاشند، می‌بینی چه قدر، زمان، تند می‌گذرد؟ چه بوی تندتر از فلفلی، می‌دهد.
بگو با این اسپری‌های تاخیری، اگر تمام باب‌ها را هم بسته باشید، هیچ نطفه‌ای مطابق میل ارباب، بسته نخواهد شد. سرانجام نسلی می‌آید که درب ورزشگاه به روی زنان، درب دانشگاه به روی بهاییان، درب خانه‌ی ملت به روی اقوام، باز می‌کند. اگر چه موهای زنان ما ریخته باشد و کدخدای تهران با صدای چوپان ما، نماز نخوانده باشد. آن روز، تمام مردان، زنان، رنگین‌کمانی‌ها، تمام ادیان، سکولارها، دین‌گریزترین‌ها، تمام اقوام، روی تمام درهای این سرزمین، خواهند نوشت: آمدیم، نبودید.  
 

صدای خاموش

این سویِ آب، حقوقِ آب باریکه‌ی بازنشستگان را نمی‌دهند. آن سوی آب، از برای آن که حقوق بگیرند و بازنشسته نشوند، تلاش می‌کنند گیج نزنند، نامِ آب، نامِ خلیج را نبرند. بیچاره مردمانی هستیم که از صدای آقا به آقای صدا پناه می‌بریم. یکی جرات نمی‌کند نام روس را ببرد و یکی نام فارس را. زندگی بالا و پایین دارد و عده‌ای عادت، به پایین آمدن ندارند، تا زمانی که مردمی دریازده، ایشان را بالا آورند. اما زهی خیالِ باطل، خشکسالی هست، دروغ هست، آگاهی را سنِ پایین هست، خشکمان زده در پایین سن.
#خلیج_همیشه_فارس #ابی 
 

سالِ نو، پیرهنِ نو

"سربازی در در یکی از پادگان‌های بوشهر به علت اختلافات شخصی در حین تعویض پست، چهار سرباز هم‌خدمتی خود را به قتل رسانده و متواری شده است."
همیشه که نمی‌شود تاریخ تولد لاکچری باشد، چهار سرباز هم پیدا می‌شوند که تاریخ مرگشان لاکچری‌می‌شود.
می‌بینی قاتل و مقتول سرباز بوده‌اند، دعوا بر سر پست و مقام، اختلافات شخصی بوده است. تقصیر خودشان هست که در سال نو، دلشان را خانه‌تکانی نکرده‌اند، کدورت‌ها را دور نریخته‌اند. با این که آموزشی رفته‌اند اما پیش روان‌شناس و روان‌پزشک نرفته‌اند تا آموزش ببینند که چگونه می‌توان از تجاوز، لذت برد؟ اصلا خجالت نمی‌کشند، با این سنشان، مرخصی می‌خواهند، حال، آن که فرمانده‌ی کل قوا، با آن سنشان، سی و سه سال هست که یک روز مرخصی نرفته‌اند. نام خودشان را گذاشته‌اند سرباز وطن، نمی‌دانند اگر پادگان را ترک کنند، انگلیسی‌ها و پرتغالی‌ها به نیروگاه بوشهر حمله می‌کنند و حجاب از سر زنان روس برمی‌دارند. دل شاهزاده را خون می‌کنند، به تنها یادگارِ رضاشاه، به خدمتِ اجباری، جسارت می‌کنند. 
عده‌ای اعتراض می‌کنند که چرا کسی لااقل به احترام آن چهار سرباز، یک دقیقه سکوت نمی‌کند؟ چه قدر بی‌انصاف، یک قرن سکوت در مورد سرباز و سربازی را نمی‌بینند. خبر می‌رسد، آدم‌کش را دستگیر کرده‌اند، نه آن که در خیابان و آبان، آدم کشته است، آن که در پادگان و بیابان، جوانانِ مردم را کشته است. همان کسی که سربازی مَردش نکرده بود، از دستورِ فرمانده، تمرد کرده بود. کوه به کوه، دستِ آدم به آدم نمی‌رسد، این پای آدم هست که به آدم می‌رسد. خدمت، پسرها را آدم، آدم‌کش می‌کند، آن نامش آدم هست که پسرها را می‌کند.
 آن که به اجبار، تن می‌دهد، برای کشتنِ هم‌وطن، به اختیار، ماشه را فشار می‌دهد و آن که به فرمانِ دیو، گوش فرا نمی‌دهد، دیوانه‌ی زنجیر می‌شود یا خودش را می‌کشد و یا آدم‌هایی از جنس خودش، خلاص می‌شوند با تیرِ خلاص.
در جامعه‌ای که امید، به تار مویی بند هست، دحتران را حجاب، اجبار هست و پسران را موی کچل. به مادران آن چهار سرباز، بگویید، نگران نباشند، بچه‌هایشان، روی تختِ بیمارستان، سالم، به دنیا آمده‌اند، اگر چه دنیایشان، یک دنیا، جلوتر باشد و افکار ما یک قرن عقب‌تر. دیروز سال نو را تحویل گرفته‌اند و امروز لباس نوی فرزندانشان را. آری چه سالِ نیکویی، از بهارش، از نخستین روز بهارش، از روی سفید جوانانش، از پارچه‌ی سفید، روی جوانانش، پیداست.
#نه_به_خدمت_اجباری
 

تحویلِ شادی

آدم‌های زیرِ زمین دارند سال نو را به هم تبریک می‌گویند. خنده‌شان می‌گیرد، سالِ قبل، موقعِ سال تحویل، خبر نداشته‌اند، سالِ مرگشان را دارند تبریک می‌گویند. حالا می‌فهمند سال تحویل، برای آدم‌ها، در این حرکت دوار، در این در جا زدنِ پنهان، تنها توهم یک تغییرِ بوده و آن همه رفتار مصنوعی چه قدر آویزان طبیعت بوده‌‌اند. آن روح‌های شاد، این‌ها را نمی‌گویند که کسی زانوی غم بغل بگیرد، می‌خواهند دستشان از هر چه شادیِ کوتاه هست، کوتاه شود. می‌خواهند آدم‌های روی زمین هم رویین تن شوند و رها از زمان و مکان، از هیچ غروب جمعه‌و سیزده به در‌ی، از هیچ سفره‌ی هفت‌سینِ بدون ‌همسفره‌ای نترسند. زورِ نوروز تنها، چند روز هست، دنبالِ سالی باشیم که خودمان را تحویل بگیریم نه سال را.

ایرانِ بیگانه

نازنین، روزگار غریبی‌ست. در آستانه‌ی نوروزِ ایرانیان، با پولِ ایرانیان، یک زندانی ایرانی، تنها به این خاطر که تنها ایرانی نبود، آزاد شد. عواید این مراسمِ گل‌ریزان، خرجِ ریختن گل‌های دِگر بر کفِ خیابان و سقف زندان، در ایران و خارجِ از ایران خواهد شد. آری این همه نامِ ایران برای بدنام کردن ایران. اصلا راست می‌گوید بیست و سی، مواظب باشید از لغاتِ بیگانه استفاده نکنید، تنها ایران. اما وقتی ایران را بخشیده‌ایم به بیگانه، چه لغتی بیگانه‌تر از ایران؟

جانِ بی‌جان

زندگی است دیگر، نام دیگرش همان عادت کردن است، عادت کردن به مرگِ دیگران، به جان کندنِ دیگران، به دل کندن از جانِ دیگران.
آن که جوشِ زندگی کردن را می‌خورد، به این جور زندگی جوش نمی‌خورد. پاهایش ذوق ذوق می‌کند، مدام توی ذوقش می‌خورد. چیزی از جنس سکون و جنون.
این چنین می‌شود که هر کس به جایی آویزان می‌شود، یکی به دم و دستگاهِ حکومت، یکی به دارِ مجازات. یکی نانِ سکوتش را می‌خورد و یکی چوبِ زبان درازی‌اش را. یکی حق السکوت می‌گیرد و یکی جشن می‌گیرد که حق به حق‌دار رسیده است، بر سرِ طنابِ دار.
می‌بینی چگونه عده‌ای اسیر جاذبه‌ی زمین و عده‌ای پا در هوا، بر جاذبه، غلبه می‌کنند؟ درست زمانی که می‌خواسته‌اند کلاه از سرشان بردارند، سرشان را داده‌اند، به راستی که از فریب، چه قشنگ، قسر در رفته‌اند. چه بوقِ اعتراضی، چه نبوغِ بی سر و صدایی.
سخت هست چنین سرِ در خوری داشتن. سری که درد نمی‌کند، دستمال نمی‌بندند. باید سراسر وجودش دستمال باشد، سهل هست چنین سر، در آخور داشتن.
و چون خم شوی، کوتاه بیایی، سرت به طناب دار نمی‌رسد. اما این فقط استبداد نیست که آدم‌های کوتاه دوست می‌دارد، استبداد خود، نیز، کوتوله‌ای نزد استعمار خواهد بود. سرزمینی که نخست به دستِ اربابانِ رعیت، اشغال شده باشد، به پای اربابانِ ارباب، نیز خواهد افتاد. 
آری اشغال، اشغال هست و فرقی ندارد متفقینش شوروی و انگلیسِ هزار سیصد و بیست باشند یا روس و چینِ هزار و چهارصد و هیس. 
گلدسته‌های مساجد را نمی‌بینی؟ چگونه دستانشان را به نشانه‌ی تسلیم، بالا برده‌اند.
ما نه تنها به گرفتنِ جان که به گرفتنِ وطن جانمان نیز، عادت کرده‌ایم. نه استقلال، نه آزادی، مرده باد زبان‌ِ سرخ، زنده باد پرچمِ سرخ.
 هیچ جانی را نمی‌یابی که تمام جان‌ها را عزیز شمارد. جانِ مردم اوکراین، جانِ مردم افغان، جانِ شیعیان عربستان، جانِ اهل سنت کردستان، سیستان و بلوچستان، جانِ مردم یمن، جانِ مردمِ حلب، جان‌، جان‌های خاوران، جانِ محکومین به ترور، کف خیابان، جانِ مردمِ آبان، جان فلسطینی‌های بی‌خانمان، جانِ آذر شریعت رضوی، جانِ پروانه‌ی اسکندری، اولِ  آذر، جانِ حسین فاطمی، جانِ پری، پری بُلنده، جانِ فرخ‌رو پارسا، جانِ خسرو گلسرخی، جانِ سیاه‌پوستانِ امریکا، جانِ مردم ویتنام، جانِ سابق مردم شوروی سابق، جان دادن در اردوگاهِ کار اجباری، در هواپیمای اوکراینی. آری از اوکراین تا هواپیمای اوکراین، از کرخه تا راین، مردم را یک چشم آبِ دیده و یک چشم، چشمِ اسفندیار، در آبِ حیات می‌بینی. راستی که چه حیاتی‌ست این چشم فروبستن. از رضا شاهِ کبیر تا این جمهوری صغیر، در این سرزمین اشغالی، جان، جانِ لوله‌ی تفنگ، مدرسه، پشتِ بامِ مدرسه‌ی رفاه، قصر، زندانِ قصر و هوای آزادی، آمپول هوا بوده است، تا تو از این زندگی چه بخواهی؟ حیات تا وقتِ ممات یا حیات به وقت ممات.
و ما‌آن روی سکه‌ی اوکراین، عاشق صلح و زندگی هستیم، بدون شلیک حتی یک گلوله، وطنمان را داده‌ایم. جمع کنید این بساطِ چهارشنبه‌سوری را، آتش‌بس هست. برای آمدنِ همسایه، کوچه را، دریاچه را، یک خزر را آب پاشیده‌ایم.
 

پوتینِ جهان آرا

اگر در دنیای قدیم، زر و زور، دستور می‌دادند که مرد باید آلت جنگی دست بگیرد و زن، آلت جنسی، دنیای جدید، مسلح به سلاح تزویر، برای آن زرادخانه و حرمسرا، یک غسال‌خانه‌، نیز، درست کرده‌است که در آن جانمازِ حقوق بشر، آب ‌می‌کشند. 
دیگر هیچ جنگی، به نام جنگ، آغاز نمی‌شود. همه برای دفاع می‌آیند، صدام برای دفاع از خلقِ عربِ خوزستان، امریکا برای دفاع از مجسمه‌ی آزادی، ایران برای دفاع از حرم، عربستان برای دفاع از حرمین شریفین، اردوغان برای دفاع از ژنِ خوبِ عثمانی، پوتین برای دفاع از مردم ستمدیده‌ی دولتِ نازی. آری، نخستین تجاوز به تَنِ بی‌دفاعِ کلمه‌ی دفاع، رخ می‌دهد.
معلوم نیست، کدام رحم اجاره‌ای، کدام طول و عرض جغرافیایی، آغاز نطفه و نقطه‌ی آغازِ جنگ، خواهد بود، اما زر و زور که به هم آمیزند و آتششان، نیز، از قضا، تند باشد، آدمی به دنیا می‌آورند آدم‌خوار و حواخور، با همان تقسیم غنائمِ کنیز و چشمانِ هیز.
مثلا پدری را می‌بینی که به جرم نجنگیدن و فرار از مرز، به دست سرباز وظیفه‌ی هم‌میهن، تیر خورده است و یا پسری که به جرم جنگیدن و دفاع از مرز، به دست سرباز وظیفه‌ی دشمن، تیر خورده است. می‌بینی چه مردمانی را به زور، به جنگ، می‌آورند؟ آنان که دارند، جنگ را بالا، می‌آورند.
و آن که فرمان جنگ داده است، در امان خواهد بود، تا بی‌امان، فرمان دهد، تا آخرین نفس، تا آخرین قطره‌ی خونِ رعیتِ افتاده از نفس. آری تو گویی زمان متوقف ‌می‌شود و بود و نبودِ آدم‌ها از اعتبار می‌افتد. ساعت شنی می‌ترکد و آرنا پر از شن ‌می‌شود. عمر گلادیاتورها کوتاه و نیش فرمانده دراز می‌شود.
گلوله نه تست سونوگرافی انجام می‌دهد و نه نظرسنجی. او اصلا نمی‌پرسد که آیا شما فمینیست هستید؟ مخالفِ جنگ چه طور؟ مخالفِ اعدام، خشونت، قصاص؟ راستی شما انترناسیونالیست نیستید؟ گلوله، با کشتن شما، تنها، کار یک جنگجو را تمام می‌کند، نه کار یک جنگ را و این یعنی رب‌النوعِ جنگ با قربانی کردن تو، بی‌خیالِ آدم‌ها نخواهد شد، آخر، تو، نه پسر خدا، مسیح، و نه خون خدا، حسین، هیچ نسبتِ خونی با خدا نداری.
و چه قدر تراژیک هست که در یک نبرد، فداکاری، هم، کاری از پیش نَبَرد. هر چه قدر هم که گفته باشی هم‌میهنِ من کسی هست که هم‌درد من باشد، نه کسی که زادگاهش از اتفاق، با من یکی باشد، جنگ، هم‌میهن تو را هم‌دردِ تو می‌کند. هر چه قدر هم که گفته باشی، نه این لباس زیباست، نشانِ آدمیت، همان لباس، معیار تشخیص خودی از غیرخودی، آدم از دیو می‌شود‌. چه فرقی دارد خرمشهر ایران یا کیفِ اوکراین؟ این شهر نباید پیش از تو سقوط کند، با دست ِ خالی، با اسلحه‌ی خالی، جلوی گلوله‌ها را بگیر. بیا ، این هم گلوله، دیگر بهانه‌ای نداری، خشابت را پر کن و سر ایشان خالی کن. شلیک نکنی، شلیک می‌کنند، به تو، به مردم بی‌دفاع. تنها با کشتن هست که جلوی کشتن گرفته می‌شود. یا خودت را خلاص کن یا ایشان را.
اینگار جنگیدن و نجنگیدن خطا می‌شود. زنده ماندن و نماندن عذاب می‌شود. تمام روشنفکرهای جهان خلع سلاح می‌شوند. تمام سلاح‌های جهان روشنفکر می‌شوند. 
بگذار همین اول، آبِ پاکی را روی دستت بریزم. شهر که آزاد شود، تو را قهرمان صدا می‌زنند. و سال‌ها بعد که‌آب‌ها، از آسیاب بیفتد، لباس‌های خاکی، از مد بیفتد، دفاع از آب و خاک، از پشت، به نامِ پشت جبهه، بیفتد، تو را نه قهرمان، نادان، صدا می‌زنند. نادانِ خشن.
می‌گویند رسانه چشم دموکراسی هست و گویا آن چشم‌، تنها چشمان آبی را می‌بیند، نه چشمانِ این ورِ آبی را. بگذار چنین باشد، چشم در برابر چشم. اگر ایشان به روی پناه‌جویانِ خاورمیانه، چشم بستند، ما بر گذشته‌ی ایشان، چشم می‌بندیم تا با این قصاص، حیاتی تازه، برای هم‌دردی بشر بسازیم.
راستی آقای محمد جهان آرا، شما را همان بِه، که چشمانت را خاک، پر کرده باشد ور نه، در این عصر، چشمانِ شما، جبهه‌ی حق را گم کرده باشد. آری خونین‌شهر، آن سوی آب هست و حکومت ما دیگر دنبال پوتین شما نمی‌آید، دنباله‌روی پوتین خود می‌باشد. درست می‌شنوی، موصوفِ آزاده، جرات نمی‌کند نام متجاوز را ببرد. شاید زبانشان وضو نگرفته باشد.